Όλοι λιγο-πολύ γνωρίζουμε ότι η διάθεση και ο τρόπος αντιμετώπισης των καταστάσεων, ευχάριστων και μη, στην καθημερινή μας ζωή είναι επιλογή μας. Δηλαδή, μπορούμε να ελέγξουμε όχι το πώς νιώθουμε, αλλά το πώς θα το εκφράσουμε, γεγονός που μπορεί περαιτέρω να καθορίσει τη λεγόμενη στάση ζωής μας. Υπάρχουν, λοιπόν, άνθρωποι που έχουν διαλέξει να ζουν με μια πιο αισιόδοξη αντίληψη απέναντι στον εαυτό τους και τη ζωή, εν αντιθέσει με εκείνους που αφήνονται σε πιο πεσιμιστικές θεωρήσεις των πραγμάτων. Και βέβαια, οι θεωρήσεις αυτές μπορεί να επηρεάσουν όχι μόνο την έκβαση κάποιου θεραπευτικού σχήματος στην αντιμετώπιση μιας ασθένειας, αλλά και τη γενικότερη σωματική και πνευματική μας ισορροπία και ευεξία.
Όπως καταδεικνύουν πολλές επιστημονικές έρευνες σε διάφορους
τομείς της υγείας, φαίνεται ότι ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε τον εαυτό μας αλλά
και το περιβάλλον μας είναι δυνατό να βοηθήσει στο να έχουμε ένα καλύτερο
επίπεδο υγείας, δηλαδή να προλάβουμε ή ακόμα και να αντιμετωπίσουμε πολλές
παθήσεις.
Ο εγκέφαλος παρουσιάζει την ιδιότητα να «προγραμματίζεται»
ανάλογα με τις σκέψεις μας. Δηλαδή,κάποιες λέξεις που περικλείουν αρνητικότητα
όπως «δεν μπορώ», «δεν είμαι ικανός», κ.τ.λ, επανατροφοδοτούν ουσιαστικά τον
εγκέφαλό μας με αρνητικά μηνύματα.
Το αποτέλεσμα συνήθως είναι η γέννηση ή επανεκδήλωση
αρνητικών συναισθημάτων, δημιουργώντας έναν κύκλο, γεγονός που μπορεί να
βασιστεί στην απλή αρχή αίτιου-αιτιατού.
Η θετικότητα των σκέψεών μας, σε οποιοδήποτε επίπεδο, μπορεί
να μας κάνει όχι μόνο πιο ήρεμους και ισορροπημένους, αλλά και περισσότερο
υγιείς. Είναι πλέον επιστημονικά τεκμηριωμένο το γεγονός ότι το μεγαλύτερο
ποσοστό των παθήσεων έχουν ψυχοσωματική βάση. Φαίνεται ότι ο ανθρώπινος
οργανισμός έχει εξαρχής ανεπτυγμένους αμυντικούς μηχανισμούς,που ελέγχονται από
τον εγκέφαλο, οι οποίοι προσπαθούν να επαναφέρουν την ισορροπία όταν αυτή για
κάποιο λόγο διαταρράσεται. Οι μηχανισμοί αυτοί εξασθενούν όταν ο εγκέφαλος για
κάποιο λόγο φορτιστεί αρνητικά.
Αυτό που πρέπει να καταλάβουμε είναι το γεγονός ότι οι
λέξεις λειτουργούν ως σύμβολα τόσο για εμάς όσο και για τον εγκέφαλό μας. Κάθε
λέξη είναι σε θέση να υπενθυμίσει, όχι πάντα σε εκούσιο επίπεδο, κάποια
δυσάρεστη ή ευχάριστη κατάσταση, γεγονός που στη συνέχεια πυροδοτεί μια σειρά
από αντιδράσεις του οργανισμού προκειμένου αυτός ν’ανταπεξέλθει στο βιολογικό
status που τα γεννηθέντα συναισθήματα έχουν διαμορφώσει. Δηλαδή, αν η λέξη που
χρησιμοποιήσαμε προκάλεσε τη δημιουργία άγχους ή στεναχώριας, τότε σαν
απόκριση, ο οργανισμός παράγει κάποιες ορμόνες οι οποίες μπορούν να έχουν
ιδιαίτερα βλαπτικές επιδράσεις.
Παράδειγμα αποτελεί η ορμόνη κορτιζόλη, η οποία έχει σαν
φυσιολογικό ρόλο την προσαρμογή του οργανισμού σε περιόδους παρατεταμένης
νηστείας. Η υπερέκκριση κορτιζόλης για σχετικά μεγάλο χρονικό διάστημα, όπως
επέρχεται ως αποτέλεσμα ιδιαίτερα αγχωτικών καταστάσεων προκαλεί πολλές
«φθορές» στον οργανισμό μας με συνολικό αποτέλεσμα την εξασθένιση του
ανοσοποιητικού μας συστήματος.
Το αντίθετο προκαλεί μια ευχάριστη σκέψη. Σε αυτήν την
περίπτωση έχουμε αύξηση της συγκέντρωσης κάποιων βιογενών αμινών και πεπτιδίων
όπως η σεροτονίνη, που ενισχύουν τα συναισθήματα της ικανοποίησης και της
ευχαρίστησης, βελτιώνουν τη διάθεση, καταπραϋνουν το άγχος και εξασφαλίζουν
έναν ήσυχο ύπνο. Δεν θα πρέπει να παραλείψουμε ν’αναφέρουμε ότι η επίδραση των
ορμονών στην άμυνα του οργανισμού μας και στη γενικότερη σωματική μας υγεία
οφείλεται στο ότι οι ορμόνες δεν εντοπίζονται μόνο στο νευρικό μας σύστημα,
αλλά και σε άλλα σημεία του σώματός μας όπου κατέχουν διαφορετικούς ρόλους. Για
παράδειγμα, η σεροτονίνη βρίσκεται επίσης στα αιμοπετάλια, σε ορισμένα κύτταρα
του ανοσοποιητικού και του πεπτικού μας συστήματος, ενώ η κορτιζόλη έχει
πρωτευόντα ρόλο στη ρύθμιση του ανοσοποιητικού. Καθίσταται σαφές, λοιπόν, ότι η
αυξημένη ένταση και στεναχώρια, είναι σε θέση όχι μόνο να επηρεάσουν αρνητικά
την αντιμετώπιση των παθήσεων αλλά μπορούν ακόμα και να προκαλέσουν την πάθηση.
Η υπερέκκριση κορτιζόλης προκαλεί εξασθένιση του ανοσοποιητικού, αύξηση της
πιθανότητας εμφάνισης λοιμώξεων, καρκίνου, χειροτερεύει τα συμπτώματα του
σακχαρώδους διαβήτη και καταστρέφει τα νευρικά μας κύτταρα! Επειδή ο σύγχρονος
ρυθμός ζωής επιβάλλει δυσάρεστες και αγχωμένες σκέψεις, είναι δείγμα καλής
σχέσης με τον εαυτό μας η προσπάθεια εύρεσης τρόπων χαλάρωσης καθώς και η παρατεταμένη
εσωτερική παρατήρηση.
Επιλέξτε πιο φυσικούς και λιγότερο «επικίνδυνους» τρόπους να
χαλαρώσετε και προσπαθήστε να είστε πάντα σε επαφή με τον εαυτό σας και τα
συναισθήματά σας. Αν και αυτή είναι η δύσκολη οδός, σίγουρα θα σας αποζημιώσει.
Άλλωστε, πώς θα είσαστε σε θέση να νιώσετε την ευτυχία, αν δε μπορείτε να
νιώσετε τίποτα?
Κάντε μια καλή αρχή: συμπεριφερθείτε στον εαυτό σας σαν να
μιλούσατε σε κάποιον άνθρωπο που αγαπάτε, όπως για παράδειγμα στον καλύτερό σας
φίλο. Θα του συνιστούσατε ποτέ να ζει βυθισμένος στο άγχος και τη στεναχώρια?
Θα τον παρηγορούσατε? Χρησιμοποιήστε τις ίδιες λέξεις με τις οποίες θα
απευθυνόσασταν στο αγαπημένο σας πρόσωπο, όμως αυτή τη φορά μιλήστε έτσι στον
εαυτό σας. Είναι μια τεχνική που μπορεί να προγραμματίσει τον εγκέφαλο με
τέτοιο τρόπο, ώστε με την πάροδο του χρόνου να ελαττωθεί το άγχος και
ν’αναπτυχθούν ιδιαίτερα ωφέλιμοι αυτό-προστατευτικοί μηχανισμοί, οι οποίοι
βελτιώνουν την ποιότητα ζωής τόσο σε ψυχικό όσο και σε σωματικό επίπεδο.
Είναι πράγματι υψίστης σημασίας η επίτευξη και διατήρηση της
ψυχικής μας ισορροπίας για να είμαστε υγιείς αλλά και ευτυχισμένοι. Άλλωστε,
δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι πρώτος ο πατέρας της Ιατρικής υποστήριξε ότι
«πρώτα νοσεί η ψυχή και μετά το σώμα». Αγαπήστε τον εαυτό σας… είναι μια αγάπη
που δεν θα σας προδώσει ποτέ!
Eιρήνη Καφίρη http://www.iator.gr
